2019(e)ko urriaren 4(a), ostirala



"PIRATEN UHARTEA ".  JON EUGI



Piraten uhartea nobelak pirata euskaldun batzuek Karibe aldean izango dituzten gorabeherak kontatzen ditu. Beraiekin hamaika abentura biziko dituzu, irakurle: abordajeak, espetxe ihesak, urrezko altxor baten lapurreta... Izan ere, Martin Legarreta marinel gazteak ezusteko handi bat izango du bere lehenengo itsas bidaian: Juan Agirreandia pirata ospetsua ezagutuko du. Harekin batera piraterian arituko da eta horrela, bera ere pirata bihurtuko da. Pasaia izeneko bere itsasontzian piraten babeslekua den Tortuga uhartera iritsiko da. Han bizipen aberasgarri gehiago izango ditu, besteak beste, Imelda izeneko neskaz maiteminduko baita...

BOTILAKO DEABRUA. Robert Louis Stevenson


R.L. Stevenson, Altxor Uhartea-ren egile ezaguna eta inoiz izan den idazle miragarrienetakkoa, osasun arazoak zirela eta Inglaterrako ospea utzi eta hegoaldeko itsasoetan zehar ibili zen, Samoa uhartera iritxi arte. hantxe gelditu zen bizitza osoan, bertako bat bihurtuta. samoatarrek maitasun eta errespetu handia izan zioten, haien alde egin zituen lan guztiengatik; euren hizkuntzatan Tusitala deitzen zioten;        " ipuin kontalaria", eta Samoan kokatutako ipuinik zoragarri eta ederrena, seguru asko, honako " Botilako deabrua" duzu.

2019(e)ko urriaren 2(a), asteazkena


Nire aita ezin izan nuen salbatu. Iñaki Zubeldia





Bi ipuin biltzen ditu liburuak. Nire aita ezin izan nuen salbatu izenekoan, garai batean Euskal Herriko mendietan eta basoe­tan bizi ziren bidelapurren gorabeherak kontatzen zaizkigu.Monika da mutil guztiek inoiz desiratu eta maitatu duten neska, gero ametsen munduan galduta geratu dena.


LESTERREN LOGIKA. Harkaitz Cano





Pasadizo laburrez osatzen ditu Lesterrek bere pentsamenduak. Hausnarketa sakonak (beldurrak, heriotza, laguntasuna) edo uste subjektiboagoak (iritziak eta bitxikeriak). Lester mutil serioa da, azkarra, logika berezia baliatzen du mundua ulertzeko baina lirikoa ere bada, irudi iradokitzaileak sortzen ditu, kontu intimoak edo lirikoak zuzenean jaurtiz, umoretsuak batzuetan, gordinak besteetan. Egitura berritzailea, argumenturik gabekoa: 32 mikroipuin autonomo hauek haurraren ahotik zuzenean ezagutzen ditugu. Bera narratzailea izanda batzuetan poeta txikia bihurtzen da. Olariagaren marrazkiak komiki ukituaz, primerako osagarriak dira.




AZKEN BALADA. Mariasun Landa



Narrazio honekin Mariasun Landak iradokizunez betetako testu narratibo bat eskaini digu, Oreina bilakatu neska, euskal ahozko literaturan jaso zen azken baladan murgilduta. Baladaren istorio asaldagarria Erramunek, parke bateko zaindariak, kontatzen dio Maitane neska gazteari, eta honek beste bertsio bat eskaini digu hurrena. Beraz, balada klasikoaren istorioari, bertsio moderno bat erantsi dio autoreak maisutasun handiz.
Kontakizun aberats eta iradokitzailea, tragikoa eta era berean umoretsua; tradiziozko literaturatik abiatuta, egungo literatura erakargarri egiteko eredu paregabea.




ABBADIAREN SEKRETUA.  Fernando MORILLO




Abbadia Eremua liluragarria eta misteriotsua da. Alar eta Kaiet anaiak larriturik daude: badirudi zerbait beldurgarria gertatzen dela han. Bi lagun desagertu dira bertan, eta susmo latz bat dabil airean. Zer munstro mota ezkutatzen da zuhaitz artean edo gaztelu sorgingarrian? gaztelua Are okerragoa dena. Amona gerlariz jantzi eta eremura joan da, aspaldian hitza eman omen zuelako leku hura defendatuko zuela. Zoratu egin ote da? Bi anaia gazteek eta haien lagunek proba arriskutsu asko igaroko dituzte eremuan, Antton Abbadiaren sekretuaren bila. Beraien familiako historian bertan bilatu beharko dute, izadiz eta historiaz blaituriko leku miresgarri hark gordetzen duen misterioa argitzeko.
HERIOVILLEKO SEKRETUA. ZONBIGUNEA. PETER WALKER



Herioville goi-mendietan dagoen herri txiki eta, itxuraz, lasai bat da. Baina sekretu izugarri bat gordetzen du, gizadiarentzako mehatxu larri bat: inguruak zonbiz beteta daude.
Herritarrentzat, zonbiak beren ondarearen funtsezko zati bat dira, besteak beste, askok zonbi bihurtutako senideak dituztelako, eta egunen batean normal bihurtuko dituen antidoto bat agertzea espero dutelako.
Izaki horiek gizakiei erasorik egin ez diezaieten, neska eta mutil batzuek ZA KOADRILA sortu dute.

2019(e)ko ekainaren 10(a), astelehena

JUNE ETA MEATEGIKO IHESLARIAK  . M.A. MINTEGI




Abuztua da, eta June oporretan dago Nafarroan. Arazoak ditu Alexekin, eta lagunen arteko giroa ere ez da aurreko urtekoa. Eta, gainera, meategi abandonatu batean mutil batekin topo egingo du. Gaizkile batzuk dabiltza haren bila eta meategian dago ezkutatuta aitonarekin. Junek laguntzea erabakitzen du, eta nahi gabe, nahaste-borraste ikaragarrian sartzen da. Onik aterako al da?

2019(e)ko maiatzaren 23(a), osteguna


AMERIKARA NOA. BENITO LERTXUNDI

















Amerikara noa ere nere borondatez,
hemen baino hobeto izateko ustez;
aspertua bai nago hemengo izatez,
adios aita eta ama ondo bizi bitez.

Lehenago ere seme bat ba dit Amerikan,
orain dela sei urte joana hemendikan;
baldin topatzen badek haren biderikan,
esanakiok aita bizi dela oraindikan.

Kafia hartutzen det egunian bi aldiz,
baita pasiatu ere nik nahi haina zaldiz;
jan edanaren faltik ez, osasuna berriz...
Aita bizimodu hau Donostian izan balitz.


"HEMEN"   VENDETTA

Indarraren eredu zara. 
Denon harribitxia. 
Irrifarre hura piztean 
eta hortzak estutzean. 

Herri honek batu gaittu bidean, 
gaztetako ametsekin borrokan. 

Hitz hauek idatzi dittut zuretzat, 
zurekin batera dauden bihotz urratuentzat 

Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu eztarrietatik eskutara 
ta hemen gaittuzu betiko 

Jakin bide luze honetan 
bakarrik ez zauzela 
Danan indarra eskuetan, 
kemena bixotzien 

Herri honek batu gaittu bidean, 
gaztetako ametsekin borrokan. 
Hitz hauek idatzi dittut zuretzat, 
zurekin batera dauden bihotz urratuentzat


Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu eztarrietatik eskutara 
ta hemen gaittuzu betiko 

Gogor ekin herria hirekin, 
gogor ekin kaleetan ikusi 
begitako disdira hori 

Txokora eta zabalera 
emaiok egurra 

Gogor ekin. 
Gogor ekin 

Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu betiko 
Hemen gaittuzu eztarrietatik eskutara 
ta hemen gaittuzu betiko (x2
)

2019(e)ko maiatzaren 7(a), asteartea


AGUR XIBERUA. ( Herrikoia- Etxahun Iruri)














Sorlekhia ützirik gazte nintzalarik
Parisen sarthü nintzan korajez betherik
Plaseres gose eta bürian hartürik
Behar niala alagera bizi
Bostetan geroztik
Nigar egiten dit
Xiberua zuri

Agur Xiberua
Bazter güzietako xokhorik eijerrana
Agur sorlekhia
Zuri ditit ene ametsik goxuenak
Bihotzan ersitik
Bostetan elki deitadazüt hasperena
Zü ützi geroztik
Bizi niz trixterik
Abandonatürik
Ez beita herririk
Parisez besterik
Zü bezalakorik.

Palazio eijerretan gira alojatzen
Eta segür goratik aide freska hartzen
Gaiñ behera soginez beitzait üdüritzen
Horri gañen nizala agitzen
Bene ez dira heben
Bazterrak berdatzen
Txoriek khantatzen!

Agur Xiberua...

Ametsa, lagün neza ni Atharratzerat
Ene azken egüna han igaraitea
Orrhiko txoriaren khantüz behartzera
Pharka ditzan nik egin nigarrak
Hots, Xiberütarrak
Aintzinian gora
Üxkaldün bandera.

Agur Xiberua...

2019(e)ko maiatzaren 2(a), osteguna

JOANA BIXENTA OLABE. BILINTX . Xabier Lete













J. B.: Nagusi jauna, auxen da lana,
amak bigaltzen nau berorrengana.
N. J.: Ai, bigaldubo bazinduke maiz!
Zu ikusita konsolatzen naiz.
Xinista zazu
oso zoraturikan nakazu!
Orren polita nola zera zu?

J. B.: Amak esan dit, etxeko errenta
pagatzeko dirurik ez zuben-ta,
ia egingo diyon mesere,
illabetian geienaz ere,
itxogotia; (sic)
bara zierto dala ematia
pasa baño len illabetia.

N. J.: Logratutzia, errex alare,
naiz ori ta beste zernai gauza're,
seguru dala esan amari,
zu baldiñ bazatoz mandatari;
dudarik gabe,
nere borondatiaren jabe
zu zera, Juana Bixenta Olabe.

J. B.: Beraz bertatik nua etxera
poz aundi bat amari ematera;
oraiñ ariyo, nagusi jauna,
presaka juan biat amagana.
N.J.: Ez zuazela;
portatu zaite nik nai bezela,
gaur etxera juan ez zaitezela.


N. J.: Gañera berriz, Juana Bixenta,
utziko dizutet etxeko errenta
kito zor dirazuten guziya,
kunplitzen banazu kutiziya.
J. B.: Lotsa gogorra!!
Sufritzen dago gaur nere onra,
penaz malkuak darizkit orra!!

N. J.: Nik ditut kulpak, ez egiñ negar,
orlakorik ez nizun esan biar;
animan sentitutzen det miña
zuri ofensa ori egiña.
Maldiziyua!
Ez dakit nun nekan juiziyua,
eskatzen dizut barkaziyua!


Eldu zanian urrengo goiza,
nagusiyak zuben kunplitu itza
juan zitzaion amari etxera,
andretzat alaba eskatzera;
amak txit firme
artu ta gero milla informe,
gelditu ziran biyak konforme.


Dama gaztiak, ez egon lotan,
begira zaitezte ispillu ontan
gustatuta birtute ederra,
andretzat artu bere maizterra
du nagusiyak;
orla irabaztera graziyak
saia zaitezte beste guziyak.

2019(e)ko martxoaren 12(a), asteartea

ESTEPAN URKIAGA  LAUAXETA 
                                      " MENDOGOIXALIARENA"

Mendi eze, ikurrin eder,
aske nahi zaitut axian.
Amar gazteren lerdena
makila luzez bidian

Mendi-bitxidor berdiok,
arin or duaz kantari:
"Dana emon biyar yako
maite den askatasunari".

Gaztedi honen didarra
bai dala didar zolija!
Aberri baten samiñez
urduri dabil erija.

Askatasun-goxalderuntz
sugarra dira basuak.
Sugarra basuak eta
zidar argija itxasuak.

Or duan ozte-aldrea
aberri-miñez kantari!:
"Dana emon biar yako
maite den azkatasunari".

Gazte horreik goruntz duaz
abesti ta ikurriñez.
Lañuan baña tiro hotsak:
bedartza dager odolez.

Ikaraz duaz usuak,
mendija dago ixillean.
Hamar gazteren lerdena
bixitza barik lurrean!

Eta illuntzeko bakian
norbaitek darrai kanta
ri:
"Dana emon biar yako


EÑAUT ELORRIETA






2019(e)ko otsailaren 25(a), astelehena

DIN,DAN,DON... KANPAI LAPURRAK NON?

Etxe batean argia joan da. Bertako biztanleek ez zuten izango bestela aspaldiko kontu zahar hau kandela-argitan entzuteko aukerarik. Polita, erakargarria eta indar handiko kontakizuna: orriak jan beharrean irakurtzeko modukoa. Lapurrak, gerra, gorrotoa, amodioa... denetik aurkituko du irakurleak liburu honetan. Bigarren Karlista Gerrate garaian dago kokatua. Baptiste Lizarraga lapur handiak eta Baionako bitxigile aberats batek egin zuten tratuarekin hasten da, eta idazleak azkenerako gordetzen duen sekretutxo batekin bukatu. Liburu laburra baina mamitsua, idazle on baten lumari dagokion bezalakoa.

ILE LUZEEN KONDAIRA. IBAN ZALDUA


Ile Luzeen Erresuma Handia boteretsuen artean boteretsuena izatera iritsi zen. Halere, kezka bat zuen beren Erresumaren boterea gailurrera ailegatu zen garaian: bazen lur bat, urruti, oso urruti, itsasoaren bestaldean, guztien artean aberatsena omen zena, eta Ile Luzeek menderatzen ez zutena.

2019(e)ko urtarrilaren 31(a), osteguna

BERRI TXARRAK

KATEDRAL BAT

Gitarra astindu
Eta ikusi kanturik baduen hor nonbait ezkutuan
Behatzak bihurritu
Ea norbaitek ahaztua duen akorde minorren bat
Eta min eman arte zure falta izan
Ez da musa hoberik
Katedral bat egin hegalik gabe sortu ziren
Abesti pusketekin
Bertako beiratetik sartzen diren eguzki izpien
Energiaz berrekin
Eta min eman arte zure falta izan
Ez da musa hoberik
Ikasitakoa desikasten ikasi
Ahaztutakoa ahaztu eta aurrera egin
"Irakurtzea da bestela idaztea"
Paperak aitortzen dit
"kantatu besterik ez nuen egin nahi"
Erantzuten diot nik
Neure ahotsa bilatu, beti besteena entzun
Loa kentzen didanari ekintzekin erantzun
Lagunarteko uneak luzarazi
Maitasuna egin maite dugunekin
Carpe noctem!
Eta min eman arte zure falta izan
Ez da musa hoberik
Bihotzen artean parkour egitean erori
Baina beti zutik erori
Gitarra laztandu barruan kanturik baduen…




AKELARRE 


1,2,3,4 ISPILUEN AURREAN

Goizero etxera etortzean, 
multzo bihurtzen naiz
Hamaika bider 
nago egongelan 
Txu txuru txuru

Eta logelan 
gauza bera da, 
zer bizi pozoitua
Ni neu ikustea 
nire aurrean.
Txu txuru txuru

Polit bait da nire Alizia, 
ispilu asko ditu 
Handiak, txikiak, edozein tokitan 
Bai erotuta nabil. 

Bat, bi, hiru, lau
Ispiluen aurrean
Ohhhh

Gauez aldiz 
kandelak piztuz 
gauza ikaragarri
Alhambrako jauregian nago ni
Txu txuru txuru

Andrearekin maitasun orduan 
hori bai jasangaitza
Hainbeste gara 
dirudila orgia.

Polit bait da nire Alizia, 
ispilu asko ditu 
Handiak, txikiak, edozein tokitan 
Bai erotuta nabil. 

Bat, bi, hiru, lau
Ispiluen aurrean
Ohhhh

Eta atzo ohatu nintzen mailuska batekin
Berehala ene problema
Konponduko nukeela

Bat, bi, hiru, lau
Ispiluen aurrean
Ohhhh
AKELARRE














KANTUZ


Kantuz eramaiten ditut gauak,
kantuarekin, 
goxatzen neure penak.
Kantuz kanpotik , negarrez barrutik,
kantuarekin, 
ahazten ditut grinak nik.

Kantuz deramat bizia,
ahazteko hiltzia.
Neuretzat kantuan dago
fortuna guzia.
Eta kantuz, kantuz,
noa botatuz, neure hazia.

Batzuetan triste, besteetan hasarre,
zuen aurrean, 
kantatzen dut lege.
Nahiz eta gogorik ez izan,
zuen aurrean, 
sartu behar dut martxan.

Kantuz deramat bizia,
ahazteko hiltzia.
Neuretzat kantuan dago
fortuna guzia.
Eta kantuz kantuz,
noa botatuz, neure hazia.

Kantuz eramaiten ditut gauak,
kantuarekin, 
goxatzen neure penak.
Kantuz kanpotik , negarrez barrutik,
kantuarekin, 
ahazten ditut grinak nik.

Kantuz deramat bizia,
ahazteko hiltzia.
Neuretzat kantuan dago
fortuna guzia.
Eta kantuz kantuz,
noa botatuz, neure hazia.

Kantuz deramat bizia,
ahazteko hiltzia.
Neuretzat kantuan dago
fortuna guzia.
Eta kantuz, kantuz,
noa botatuz, neure hazia
ERROBI


NORA GOAZ ?










Gure toko eder guztiak
dituzte abilki bildu;
beren egintzen obratzeko
denak paso, denak haizu.
Lege arrotz madarikatu,
bihurtuez baliatu,
gure herria deramate
heriotzeari buruz!
Mementoan ahul gira
bainan ez da luzarako
gure itsutasunetik baigira
laster jalgigo.
Itsas bazterra hartu dute
bai eta etxe zaharrak
artzain borda edo etxolak,
arbasoek utzi lurrak.
Eta orain nahi digute
mendia ere ebatsi,
nola deabru beharko dugu
hemendik aintzina bizi?
Mementoan ahul gira
bainan ez da luzarako
gure itsutasunetik baigira
laster jalgigo.

Gure herrian lantegiak dira
zinez beharrezko
zorigaitzez jaun txapeldunek
turismoa nahiago ...
Turismoaren izenean
gure hobeki galtzeko !
Hola segituz luza gabe
ez zauku deus geldituko ...
Atzar hadi !
atzar hadi !
ene euskaldun haurride.
Atzar hadi !
atzar hadi !
Euskal Herriaren alde ... (bis)

2019(e)ko urtarrilaren 24(a), osteguna

GABRIEL ARESTI


EGUN DA SANTI MAMIÑA

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Esaten dizut egia
hau ez da usategia;
erroi artean izan nitzaden
benetan ausartegia.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Itsas aldean izarra,
hari begira lizarra;
euskara salbo ikusi arte
ez dut kenduko bizarra.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Kantatu zuen oilarrak,
argitzen dira belarrak;
Ageda gure martiriari
moztu zizkaten bularrak.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Bularrak moztu zizkaten eta
Euskalerriak diotsa,
solomu luze dultzerik gabe
eman zaidazu bihotza.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Eman zaidazu bihotza eta
ken berriz nahigabeak.
Esan noiz garen izanen gure
etorkizunen jabeak.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima.


Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Esaten dizut egia
hau ez da usategia;
erroi artean izan nitzaden
benetan ausartegia.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Itsas aldean izarra,
hari begira lizarra;
euskara salbo ikusi arte
ez dut kenduko bizarra.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Kantatu zuen oilarrak,
argitzen dira belarrak;
Ageda gure martiriari
moztu zizkaten bularrak.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Bularrak moztu zizkaten eta
Euskalerriak diotsa,
solomu luze dultzerik gabe
eman zaidazu bihotza.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima

Eman zaidazu bihotza eta
ken berriz nahigabeak.
Esan noiz garen izanen gure
etorkizunen jabeak.

Egun da Santi Mamiña
benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala
luzaro neure arima.

Egun da Santi mamiña

ANJE DUHALDE


Gogoaren baitan
Erabaki nuen tinko ta fermuki
ez zitzaidala gertatuko,
maitasun saretan ez nintzela berriz
ustekabean eroriko.
Bi begi izpitxu, irribar ezti bat
izan dira nere galtzaile,
geroztik hor nabil arantzetan dantzan,
ezinezko amets sortzaile.
Urrezko txanpon bat emango gogo nuke,
sorgin bat bilaka banedi,
ezina egikor aldatzeko adina
gezurra bihurtzeko egi.
Zer den ona edo zer den txarra
jakin beharko nukelarik,
sumendi gainean erretzen ari naiz,
ba al dago irtenbiderik?
Zu hor zaude, dantzan, jauzitan,
zer deabru bada pasatzen zait
gogoaren baitan.
Geroak zer dakar? Ez dut pentsatu nahi,
uneak nahi ditut bizi,
lau egun dira ta bi omen lainotsu,
galtzera ez ditut nahi utzi.
Hitzaren jokoan, itxura emanez,
gorde nahiko nuke dena,
biluzia nauzu izan zarelako
egoera hunen sormena.